Breuken leren op de basisschool

door Les van Anne Nieuws 15/08/2024

15 augustus 2024
– Geschreven door Anne –

Op de meeste basisscholen worden breuken voor het eerst geïntroduceerd in groep 6. Dit is een spannend moment in het leerproces van kinderen, omdat ze beginnen te begrijpen hoe delen en verhoudingen werken. Voor ouders is het soms een raadsel wat een kind allemaal over breuken leert. En wat doe je, als het rekenen met breuken je kind niet makkelijk afgaat? Je leest het het in dit blog!

DE EERSTE REKENLESSEN OVER BREUKEN (GROEP 6)

Het begint allemaal met het leren wat een breuk is; het concept dat een breuk een deel van een geheel weergeeft. Kinderen leren een ‘hele’ in gelijke stukken te verdelen.

Bijvoorbeeld: Verdeel de figuren in vier gelijke stukken. Kleur 1 van de 4 stukken. 1 deel van 4 stukken is ¼ deel.

Psst… Wist je dat je in het blog ‘Breuken voor leerkrachten en ouders‘ leest hoe je de basis van breuken eenvoudig aan een kind kunt uitleggen?

Als een kind goed begrijpt waar een breuk, zoals 3/5, voor staat, worden breuken uitgebreid met gemengde getallen. Een gemengd getal is een getal, samengesteld uit een geheel getal en een breuk. Zoals 3 ¼.

BREUKEN OP DE GETALLENLIJN PLAATSEN (GROEP 6)

Ook leren de kinderen breuken en gemengde getallen op de getallenlijn plaatsen. Het plaatsen van breuken op de getallenlijn helpt kinderen om visueel te begrijpen waar breuken zich bevinden ten opzichte van hele getallen en andere breuken.

REKENEN MET BREUKEN (GROEP 6)

Als het begrip er is, leren kinderen hoe ze kunnen rekenen met breuken. In groep 6 beperkt dit zich (meestal) nog tot het berekenen van een deel van een hoeveelheid of aantal. Poeh, dat is een hele mond vol. Laat me je even uitleggen wat daarmee bedoeld wordt.

Voorbeeld 1: In het melkpak zit 1 liter havermelk (dit is de hoeveelheid). Wouter gebruikt ½ deel (dit is het deel) van de melk om pannenkoeken mee te bakken. Hoeveel havermelk is dat?

Voorbeeld 2: Op basisschool De Zonnehoed zitten 300 leerlingen (dit is het aantal). 3/5 deel (dit is het deel) van de leerlingen komt op de fiets naar school. Hoeveel leerlingen zijn dat?

Bij het uitrekenen van een deel van een hoeveelheid of aantal komen ook de rekencategorieën ‘meten’ en ‘wegen’ voor. Denk maar aan: ¾ deel van een meter of ½ deel van een kilogram.

BREUKEN IN GROEP 7

Het leren van breuken gaat regelmatig gepaard met het leren van procenten en kommagetallen. In groep 7 kom je bij de leerdoelen over breuken ook procenten en kommagetallen tegen. De vaardigheden die kinderen (meestal in groep 7) ontwikkelen, zijn…

…breuken vereenvoudigen (3/6 = 1/2)

…het omrekenen van breuken naar kommagetallen en procenten (1/5 = 0,2 = 20%)

Psst… Wist je dat je in het blog ‘Breuken naar kommagetallen omrekenen’ leest hoe je dit eenvoudig aan een kind uit kunt leggen?

…het gelijknamig maken van breuken (wat is meer: 1/2 of 5/8?)

Nog een keer psst… Wist je dat je in het blog ‘Breuken gelijknamig maken’ leest op welke 3 manieren je breuken met elkaar kunt vergelijken en welke stappen je kunt zetten om breuken gelijknamig te maken?

…gelijknamige breuken bij elkaar optellen en van elkaar aftrekken (3/4 – 1/4 =…).

…veelvoorkomende breuken vergelijken en het verschil bepalen (wat is meer: 1/4 of 1/5?)

…gemengde getallen bij elkaar optellen en van elkaar aftrekken (5 3/8 – 2 5/8 = …)

Van sommige leerdoelen vraag ik me weleens af of het écht heel handig is om te weten of kunnen. Maar het leren dat 1/5 gelijk is aan 0,2 en 20% is een essentiële vaardigheid die in het dagelijks leven vaak van pas komt! Denk maar aan het lezen van statistieken en het begrijpen van kortingen.

Meteen aan de slag met onze rekenvideo’s over breuken? Kijk dan de eerste instructie hier:

Groep 7, les 12: Keersommen met breuken

BREUKEN IN GROEP 8

De leerdoelen die in groep 8 aan bod komen met betrekking tot breuken vallen allemaal onder het niveau 1S (streefniveau). Het niveau 1S is het gewenste niveau voor leerlingen die de basisschool verlaten. Dit niveau is niet voor elk kind haalbaar en daarom werkt een kleine groep kinderen niet aan deze leerdoelen.

De vaardigheden die de meeste kinderen in groep 8 ontwikkelen, zijn…

…het omzetten van gemengde getallen in kommagetallen en omgekeerd (2 4/5 = 2,8).
…het uitleggen van de relatie tussen breuken met de noemer 10, 100 en 1000 en kommagetallen (0,08 = 8/100).

…ongelijknamige breuken bij elkaar optellen en van elkaar aftrekken (1/2 – 3/8 = …)

…breuken vermenigvuldigen met een heel getal en met elkaar (1/5 x 6 = … en 1/4 x 1/2 = …)

…een heel getal delen door een breuk en door een gemengd getal (2 : 1/4 = … en 10 : 2 1/2 = …)

…een breuk delen door een breuk (1/4 : 1/2 = …)

Het oplossen van sommen met breuken, zoals 1/2 – 3/8 = …, is een andere belangrijke stap. Deze sommen helpen kinderen bij:

• het begrip van breuken
• het ontwikkelen van hun algemene rekenvaardigheden
• het probleemoplossend vermogen

HULP BIJ HET REKENEN MET BREUKEN

Niet alle kinderen gaat het rekenen met breuken gemakkelijk af. Misschien heb je op school te horen gekregen, dat jouw kind moeite heeft met dit onderdeel van het rekenen. Of misschien heb je het zelf opgemerkt of heeft jouw kind zelf aangegeven het niet allemaal te begrijpen. Dan is het tijd om ermee aan de slag te gaan! En dat doe je zo!

Iets nieuws leren begint met het volgen van een instructie. Door onze instructievideo’s over onder andere breuken krijgt jouw kind de kans om de rekeninstructie, die ook op zijn/haar basisschool is gegeven, nog eens (of meerdere keren) te volgen. Door onze bijbehorende werkbladen kan jouw kind vervolgens nog eens met de leerstof oefenen. Voor veel kinderen maakt dit alleen al een enorm verschil! En dat is niet alles!

Elk kind leert op zijn eigen tempo en heeft zijn eigen niveau. Dit kan per rekencategorie erg verschillen. Het kan best zijn, dat jouw kind heel goed kan klokkijken, maar dat het automatiseren van de tafels maar niet lukt. Of dat de tafels er allang in zitten, maar het kwartje met betrekking tot breuken nog niet gevallen is. Dit is de reden dat jullie op ons platform toegang tot alle leerjaren van de basisschool krijgen. Jouw kind krijgt hierdoor ook de kans om de rekeninstructies van een leerjaar terug of een leerjaar verder te volgen. Iets waar de meeste basisscholen niet (consistent) in kunnen voorzien. Jouw kind werkt dus écht op zijn eigen tempo en op krijgt op zijn eigen niveau instructie. Dat is uniek en dé manier om zelfvertrouwen voor rekenen op te bouwen en de scores te verhogen.

Ga direct aan de slag en meld je hier aan!

Meld je aan!

Anne Schouten

Oprichter en mede-eigenaar van Les van Anne, afgestudeerd als leerkracht basisonderwijs, Intern Begeleider en Remedial Teacher.

“Wat een verschil maakt het, als een kind op zijn/haar eigen tempo leert rekenen. Eerst terug naar wat een kind al wél weet en van daaruit stappen maken. Zo blijft het leren leuk. De goede resultaten volgen dan vanzelf. Dit gun ik elk kind.”

REKENVIDEO’S OVER BREUKEN

Op deze website vind je wel meer dan rekenvideo’s en bijbehorende werkbladen. In de rekenlessen geef ik, Anne, de rekeninstructie, zoals die op de basisschool ook wordt gegeven. De rekenvideo’s kunnen gepauzeerd en telkens opnieuw bekeken worden. Zo weet je zeker, dat de rekenstof goed blijft hangen en het rekenniveau verbetert!

Benieuwd naar de rekenlessen over breuken? Je vindt ze hier:

GROEP 6 LES 1 Breuken – half, kwart, achtste
GROEP 6 LES 4 Breuken noteren
GROEP 6 LES 12 Breuken – kleuren
GROEP 6 LES 16 Breuken – deel van een geheel
GROEP 6 LES 21 Breuken – aanvullen tot een hele
GROEP 6 LES 26 Breuken op de getallenlijn
GROEP 6 LES 33 Breuken – deel van een geheel op de lijn
GROEP 6 LES 39 Gemengde getallen
GROEP 6 LES 43 Verdelen in de verhoudingstabel
GROEP 6 LES 45 Breuken in de verhoudingstabel
GROEP 6 LES 66 Cirkeldiagram – rekenen met breuken