Rekenniveau 1F: wat jouw kind in groep 7 en 8 nog moet leren

Verwarring over rekenniveau 1F

Over rekenniveau 1F bestaat veel verwarring. Er is een grote misvatting over welke rekenstof een leerling zou moeten beheersen om door te kunnen stromen naar het VMBO. Moeten leerlingen de stof van eind groep 6 beheersen? Is rekenniveau 1F het niveau van eind groep 6, of van eind groep 8? En wat moet je kind in groep 7 en 8 nog leren om dit niveau echt af te ronden? Je leest het in dit blog!

Het onderzoek

Deze week vroeg ik mijn volgers op Instagram (voornamelijk leerkrachten en ouders van kinderen op de basisschool) of ze dit weleens gehoord hebben:

“Als een leerling eind groep 6 niveau beheerst, is dat voldoende om door te stromen naar VMBO-B en VMBO-K.”

262 van de 474 mensen stemden ‘ja’. Dat is 55%.

Daarna stelde ik de vraag: “Is dit punt waar?”
224 van de 598 mensen stemden ‘ja’.

Je ziet het; er heerst verwarring. Maar daar ga ik wat aan doen door middel van dit blog!

Wat betekent rekenniveau 1F?

1F is het fundamentele rekenniveau dat alle kinderen aan het eind van groep 8 moeten beheersen.

Het gaat om de basisvaardigheden die je in het dagelijks leven nodig hebt, zoals rekenen met getallen, omgaan met geld, klokkijken, meten en informatie uit tabellen en grafieken kunnen halen.

In het boek De Gelukkige Rekenklas aan het Werk wijden de auteurs een stuk aan precies dit onderwerp. Zij beschrijven dat er in het basisonderwijs een hardnekkige misvatting bestaat over de doorstroom naar het VMBO: veel leerlingen verlaten de basisschool zonder het niveau 1F echt te beheersen en beginnen daardoor met een rekenachterstand in de brugklas.

Waar komt de verwarring vandaan?

• In groep 6 moeten kinderen grotendeels op weg zijn naar 1F. Scholen gebruiken toetsen om te zien of een leerling “op schema” ligt.
• Maar: het echte einddoel van 1F ligt pas in groep 8.
• Eind groep 6 is dus niet “klaar met 1F”, maar “onderweg naar 1F”.

Kortom: 1F is niet hetzelfde als het beheersen van de lesstof van eind groep 6.

Hoor je dit voor het eerst? Je bent niet de enige. Er zijn veel leerkrachten die dit niet weten en daarom worden ook ouders verkeerd ingelicht.

Welke leerdoelen horen bij rekenniveau 1F in groep 7 en 8?

In groep 7 en 8 komt er nog veel nieuwe rekenstof bij die ook tot 1F behoort.

Nu ben je vast benieuwd: welke leerdoelen die bij 1F horen, worden dan in groep 7 en 8 aangeboden? Daar heb ik een globaal overzicht van gemaakt:

Getallen en bewerkingen (1F – eind groep 8)

• Rekenen met grotere getallen (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen).
• Rekenen met kommagetallen en eenvoudige breuken.
• Breuken, kommagetallen en procenten naar elkaar omzetten.
• Schattend rekenen en handig cijferen.

Verhoudingen (1F – eind groep 8)

• Eenvoudige verhoudingen begrijpen en gebruiken (bijv. 2 : 1 of 1 op 4).
• Rekenen met verhoudingstabellen (bijv. bij recepten of kaartlezen).
• Eenvoudige schaal berekeningen maken (bijv. op een plattegrond).
• Percentages berekenen en toepassen (10%, 25%, 50%).

Meten en meetkunde (1F – eind groep 8)

• Omrekenen van maten (lengte, gewicht, inhoud, tijd).
• Berekenen van omtrek en oppervlakte van eenvoudige figuren (vierkant, rechthoek, driehoek).
• Berekenen van inhoud van balken en kubussen.
• Klokkijken (analoog en digitaal) en tijdsduur berekenen.

Verbanden en informatie (1F – eind groep 8)

• Informatie aflezen uit tabellen, grafieken en diagrammen.
• Zelf eenvoudige grafieken maken.
• Rekenen met gemiddelden.

Dit zijn allemaal nog 1F-doelen. Pas als je kind dit beheerst, heeft het het fundamentele eindniveau gehaald.

Wat betekent 1F voor het schooladvies?

Rekenniveaus spelen een belangrijke rol bij het advies voor voortgezet onderwijs. Hier zie welk rekenniveau kinderen aan het eind van groep 8 moeten beheersen om goed te kunnen doorstromen:

• VMBO Basis (BB) -> 1F (fundamenteel niveau) -> Beheerst de basis: rekenen met hele getallen, geld, tijd, meten, eenvoudige procenten en verhoudingen.
• VMBO Kader (KB) -> 1F volledig beheerst, eerste onderdelen van 1S -> Kan al wat vlotter rekenen met breuken, procenten en tabellen; begrijpt verbanden tussen getallen.
• VMBO Gemengd (GL) / VMBO Theoretisch (TL) -> 1S (streefniveau) ->
  Werkt sneller en met meer inzicht; kan redeneren met verhoudingen, grafieken en samengestelde sommen.
• HAVO -> 1S volledig beheerst -> Rekent vloeiend met breuken, procenten, verhoudingen en grafieken; denkt wiskundig na over strategieën.
• VWO -> 1S volledig beheerst, soms al onderdelen van 2F -> Toont inzicht, kan abstract redeneren en complexe verbanden leggen.

Let op: 1F is het niveau waarmee leerlingen meestal instromen in het vmbo. Aan het einde van het vmbo werken leerlingen toe naar niveau 2F (de wettelijke eindnorm voor rekenen).

Voorbeeldsommen op 1F-niveau

Om het concreet te maken, een paar voorbeeldsommen die bij 1F horen en in groep 7 of 8 aan bod komen:

• Procenten: Een zonnebril kost €40. Hij is in de aanbieding met 25% korting. Hoeveel betaal je?

• Breuken: 3/4 – 1/4 = ?
• Verhoudingen: Voor 4 personen heb je 600 gram pasta nodig. Hoeveel gram voor 6 personen?
• Meten: Bereken de oppervlakte van deze driehoek.

• Grafiek: Lees in een staafdiagram af hoeveel kinderen een huisdier hebben.

Wat betekent dit voor jouw kind?

Het is normaal dat kinderen in groep 7 en 8 nog volop oefenen met breuken, procenten, verhoudingstabellen en grafieken. Deze onderwerpen horen bij 1F en zijn dus geen “extra’s”, maar onderdeel van de basis.

Wel is het belangrijk dat je kind dit niveau echt afrondt in groep 8. Want wie 1F niet haalt, start in het voortgezet onderwijs met een achterstand. En wie verder groeit richting 1S/2F, heeft meer kans op een HAVO- of VWO-advies.

Hoe kun je als ouder helpen?

• Vraag de leerkracht welk rekenniveau je kind nu beheerst.
• Oefen gericht aan de onderdelen die nog lastig zijn.
• Begin altijd bij wat al lukt, en bouw van daaruit verder.
• Gebruik materiaal bij het oefenen. Denk aan: een rekenrek, blokjes, een klokje, meetlint of liniaal, speelgeld enz.

Conclusie

• 1F is eind groep 8, niet eind groep 6.
• In groep 7 en 8 leren kinderen nog veel doelen die bij 1F horen.
• VMBO Basis sluit aan bij 1F, VMBO Kader en Gemengd vragen meer, en voor HAVO/VWO is 1S/2F (of hoger) nodig.
• Vroege signalering (op de basisschool), extra rekeninstructie én extra oefenen helpen je kind met vertrouwen de doorstroomtoets te maken en het voortgezet onderwijs in te gaan.

💡 Tip: oefenen met Les van Anne

Met meer dan 300 duidelijke rekenvideo’s en werkbladen helpt Les van Anne kinderen in groep 1 t/m 8 stap voor stap.

• In de rekenvideo’s volgt je kind de rekeninstructie die aansluit bij de methode op school.
• Met de rekenvideo’s kun je terug naar de basis om deze eerst goed te leggen.
• Kinderen oefenen in hun eigen tempo.
• Elke les sluit aan bij de officiële leerdoelen (zoals 1F en 1S/2F).
• Ouders hebben overzicht en houvast.

👉 Probeer gratis rekenvideo’s en ontdek hoe jouw kind kan groeien naar het juiste rekenniveau.

Gratis rekenvideo’s voor GROEP 3
Gratis rekenvideo’s voor GROEP 4
Gratis rekenvideo’s voor GROEP 5
Gratis rekenvideo’s voor GROEP 6
Gratis rekenvideo’s voor GROEP 7
Gratis rekenvideo’s voor GROEP 8

👉 Of meld je gelijk aan en krijg toegang tot meer dan 300 rekenvideo’s en werkbladen!