1 maart 2021
– Geschreven door Anne –
Wat betekent het getal 0,24? Wat is het kommagetal 0,24 waard? Volwassenen kunnen het al knap lastig vinden om zich hier een voorstelling van te maken. Hoe kan het voor een basisschoolleerling dan duidelijk worden? Hier lees je, hoe je kommagetallen betekenis kunt geven, zodat een kind het beter gaat begrijpen.
KOMMAGETALLEN IN GROEP 6
Kinderen in groep 6 kennen het kommagetal al van het rekenen met geld. Geldbedragen bestaan immers (bijna) altijd uit hele euro’s en centen. Meestal wordt bij het rekenen in groep 6 het kommagetal als ‘deel van een geheel’ geïntroduceerd. De kinderen leren dat 0,5 hetzelfde betekent als ½ deel. Ze begrijpen dat een hele cirkel, waarvan 0,5 gekleurd is, voor de helft gekleurd is. Ze kennen ook de breuk, die bij dit getal hoort.
KOMMAGETALLEN IN GROEP 7
Bij het rekenen in groep 7 breidt een kind het begrip van kommagetallen uit. Zo leert een kind in groep 7 wat het getal 0,24 waard is. Voordat een kind getalbegrip van tienden en honderdsten ontwikkelt, leert het eerst de waarde van de getallen voor de komma: de eenheden, tientallen, honderdtallen, duizendtallen, tienduizendtallen, honderdduizendtallen enzovoort. Als dit getalbegrip is ontwikkeld, wordt het tijd om te starten met kommagetallen.
TIENDEN EN HONDERDSTEN
Neem het getal 0,24. De plek gelijk achter de komma is de plek van de tienden. In dit getal zitten dus 2 tienden. De plek ernaast, is de plek van de honderdsten. In dit getal zitten dus 4 honderdsten.
Dit getal kun je splitsen in 0,2 en 0,04.
Een voorstelling maken van waarden achter de komma, is minder makkelijk dan een voorstelling maken van de de plekken vóór de komma. Neem het getal 736. Als ik me een voorstelling van de 3 op de plek van de tientallen moet maken, denk ik gelijk aan 30 ijsjes. Met zonnebril.
Om een voorstelling van 2 tienden te maken… daar moet ik echt even goed over nadenken. En als ik aan 4 honderdsten denk, dan begint het me helemaal te duizelen. Je bent dus niet de enige.
Achter de komma staan alle getallen, die kleiner zijn dan een hele. Het eerste getal achter de komma, staat op de plek van de tienden. De 2 stelt dus 2 tienden voor. Je weet wel, de breuk 2/10. Nu kun je je er misschien beter een voorstelling van maken. Denk maar aan 2/10 deel van een pannenkoek.
Het kommagetal 0,2 betekent dus 2/10 deel.
Gaan we gelijk doorrrr… met het getal 4 uit 0,24. Die 4 staat op de plek van de honderdsten. Ook dit kun je als breuk opschrijven. Dan krijg je de breuk 4/100.
Misschien lukt het je nu al om hier een betere voorstellen van te maken. Denk maar aan een pannenkoek, die in 100 stukken is verdeeld en waar je stukken van mag opeten.
Na het eten van 4/100 deel van een pannenkoek zul je vast nog trek hebben…
Dan terug naar het getal 0,24. Zo ziet 0,24 pannenkoek eruit:
Wees eerlijk, heb je ooit iemand horen zeggen, dat hij 0,24 pannenkoek had opgegeten? Ik in ieder geval niet. Waar kom je deze kommagetallen dan wel tegen?
KOMMAGETALLEN BIJ GELDBEDRAGEN
Kommagetallen, zoals het getal 0,24 kom je regelmatig bij geldbedragen tegen. In de blog ‘Getallen met twee decimalen’ leg ik uit, hoe je geld kunt gebruiken bij het getalbegrip van kommagetallen. In deze blog ga ik door met mijn volgende punt: kommagetallen bij tijdnotatie.
KOMMAGETALLEN BIJ TIJDEN
Kommagetallen bij tijdnotatie, je komt het vaker tegen dan je denkt. Ik heb het nu niet over: ‘Hey, hoe laat is het nu? Het is 7 uur, 45 minuten, 51 seconden en 3 tienden van een seconde.’ Daar heb je niet zoveel aan. Waar je de kommagetallen dan wel tegenkomt, vertel ik zo. Eerst is het belangrijk, dat een kind ervaart hoe snel een tiende en een honderdste van een seconden voorbij vliegen.
REKENOEFENING VOOR THUIS OF OP SCHOOL: KLAP MAAR MEE!
Op de stopwatch zie je hoe snel seconden voorbijgaan. Om het getalbegrip van kommagetallen bij je kind te vergroten, kun je deze rekenoefening gebruiken.
Voor deze oefening heb je een stopwatch of een mobiele telefoon met deze functie nodig.
1. Zet de stopwatch aan.
2. Laat je kind in zijn handen de seconden meeklappen.
3. Laat hem zien, hoe snel de tienden van een seconde op de stopwatch voorbijgaan. Zeg erbij, dat dit tien keer zo snel is en dat er 10 tienden van een seconde in een hele seconde passen.
4. Laat je kind nu proberen om met de tienden mee te klappen. Kan hij 10 keer in een seconde zijn handen klappen? Dat is een hele uitdaging, hè?
5. Laat je kind nu naar de honderdsten van een seconde kijken. Het gaat zo snel, dat je niet eens goed kunt zien, welk getal er voorbijkomt. Zeg erbij, dat het honderd keer zo snel gaat als een seconde en dat er 100 honderdsten van een seconde in een hele seconde passen.
Het heeft geen zin om te proberen om 100 keer in je handen te klappen, want dat gaat echt niet lukken! Toch zal je kind nu beter begrijpen, wat er met tienden en honderdsten wordt bedoeld wordt en hoe snel ze bij een tijdopname voorbijvliegen.
KOMMAGETALLEN BIJ SPORTWEDSTRIJDEN
Bij sportwedstrijden moeten de getallen achter de komma wel gebruikt worden, want de sporters finishen vaak snel achter elkaar. Tussen de eindtijden zit geen verschil van hele seconden, maar wel een verschil tussen de tienden en honderdsten van een seconde. Omdat een schaatswedstrijd dicht bij de belevingswereld van een kind ligt, is het extra leuk om het onderstaande voorbeeld in je rekeninstructie mee te nemen.
Zoek een foto op van Femke Kok, een Nederlandse schaatster.
Ze schaatste de sprintafstand 500 meter in 37,28 seconden. Ze deed er dus 37 seconden, 2/10 van een seconde en nog 8/100 van een seconden over om 500 meter te schaatsen. Knap, hè!
Femke werd op deze 500 meter tweede. De eerste plek ging naar een Russin: Angelia Golikova. Zij deed er 37.14 over. De derde plek ging naar een andere Russin: Olga Fatkoelina. Zij haalde de eindstreep in 37,45.
Kun je zien hoe klein het verschil tussen de eindtijden is?
Angelina: 37.14
Femke: 37.28
Olga: 37.45
(Zie je, dat de komma hier is ingeruild voor een punt? Ook zie je soms, dat er een dubbele punt wordt gebruikt. Let er maar eens op!)
Nu kun je je kind helpen, om zich een voorstelling te maken van het verschil tussen deze eindtijden. Je kunt de stopwatch weer pakken om het nog duidelijker te maken.
REKENOEFENING VOOR THUIS OF OP SCHOOL: STOP DE STOPWATCH
Voor deze oefening heb je een stopwatch of een mobiele telefoon met deze functie nodig.
1. Schrijf een getal tussen de 10 en 20 op papier. Het getal moet twee decimalen hebben (oftewel: het getal moet twee cijfers achter de komma krijgen). Voor dit voorbeeld gebruik ik het getal 18,37.
2. Laat je kind de stopwatch bij precies 18,37 seconden op stop zetten. Hij mag het drie keer proberen. Noteer de tijden.
3. Welke tijd komt het dichtst in de buurt van de 18,37 seconden?
Is het je gelukt om de stopwatch precies op 18,37 seconden te stoppen?! Hou op, schei uit! Echt? Stuur me dan even een mailtje met een foto van deze tijd in de bijlage. Wie gaat het lukken?
REKENLESSEN OVER METEN
Op deze website staan rekenvideo’s over getalbegrip bij het rekenen op de basisschool. In deze rekenlessen geef ik rekeninstructie en laat ik je kind oefenen. Dat maakt het rekenen op school een stuk makkelijker!
Benieuwd naar de rekenlessen? Je vindt ze hier:
GROEP 6 LES 32 Het kommagetal
GROEP 6 LES 34 Kommagetallen bij het wegen
GROEP 6 LES 53 Kommagetallen bij het meten
GROEP 7 LES 7 Keersommen met komma onder elkaar
GROEP 7 LES 10 Getallen met twee decimalen
GROEP 7 LES 19 Kommagetallen delen door 10 en 100
GROEP 7 LES 21 Maten met komma omrekenen
GROEP 7 LES 23 Van breuk naar kommagetal
GROEP 8 LES 1 Van gemengd getal naar kommagetal
GROEP 8 LES 3 Kommagetallen vermenigvuldigen
GROEP 8 LES 5 Kommagetallen afronden
GROEP 8 LES 8 Kommagetallen door elkaar delen
VOORBEELDVIDEO’S OVER KOMMAGETALLEN
Op mijn YouTube-kanaal kun je met me rekenen! De onderstaande rekenles helpt je kind bij het begrip van kommagetallen. Ik vind het leuk, als je op het ‘duimpje omhoog’ klikt!
Wil je op de hoogte worden gebracht van iedere nieuwe rekenles op YouTube? Abonneer je dan op mijn kanaal!