12 november 2023
– Geschreven door Sonja –
Goed kunnen tellen is de basis van het rekenen. Als een kind goed kan tellen, helpt dat bij het maken van sommen en later ook bij het complexere rekenwerk. Rond 2 à 3 jaar beginnen kinderen met tellen. Rond groep 3 gaat het leren tellen over op handig tellen. Hoe de telontwikkeling verloopt en hoe je jouw kind daarbij kan ondersteunen? Je leest het in dit blog!
Tellen in de praktijk
Emma, mijn dochter van bijna 6 jaar, verzamelt van alles als ze buiten speelt. Takjes, blaadjes, steentjes en nootjes. Een klein gedeelte lag buiten op tafel en ineens zag ik dat ze bezig was met tellen ervan.
Ze had groepjes van 10 gemaakt. Telkens telde ze een groepje van 10 in stapjes van twee. Want dat was eenmaal sneller dan één voor één.
Tussendoelen rekenen eind groep 3
In de blog ‘Tellen met peuters en kleuters’ leer je over het verloop van de telontwikkeling van deze jonge kinderen. Maar daarna stopt de telontwikkeling uiteraard niet. Want tellen kan veel makkelijker en sneller!
In groep 3 ligt de nadruk vooral op het automatiseren. Dat is de basis van het moeilijkere rekenwerk de komende schooljaren.
Wat leren kinderen in groep 3 op het gebied van tellen, getallen en sommen maken?
Hieronder vind je een aantal tussendoelen op het gebied van getalbegrip eind groep 3.
Een kind…
- … kan de telrij opzeggen tot ten minste 100 en kan vanuit elk getal verder tellen en terugtellen.
- … kan hoeveelheden tot ten minste 20 vlot overzien en verkort tellen door gebruik te maken van patronen en structuren (zoals handen, turven, vijfstructuur).
- … kan de getallen 0 tot ten minste 100 lezen en uitspreken.
- … kan getallen tot ten minste 20 vergelijken, ordenen en globaal en precies op de getallenlijn plaatsen.
- … weet of getallen dichtbij of verder uit elkaar liggen in de getallenrij tot ten minste 20.
- … begrijpt wat de bewerkingen optellen en aftrekken betekenen en kent de bijbehorende wiskundetaal: +, -, =.
Telrij opzeggen
In groep 3 leren de kinderen tellen tot ten minste 100.
Wanneer de kinderen de structuur van de telrij snappen, dus dat na 9 een nieuw tiental begint, kunnen ze vaak ook over de 100 tellen. Je begint feitelijk weer opnieuw met tellen bij 1, alleen komt er dan een honderdtal voor.
Oefenen met de telrij ten minste 100
Je kunt je kind helpen door op verschillende momenten naar de telrij te vragen.
Bijvoorbeeld: Je hebt 3 pakken melk nodig in de supermarkt, welk getal komt er na 3?
Of: Het vriendje van je kind woont op huisnummer 53, welk getal komt ervoor of na de 53?
Patronen en structuren
Ons brein is gek op ezelsbruggetjes, hulpmiddelen en snel en efficiënter werken. Dat kost ons het minste energie. Tijdens het rekenen ontdekken de kinderen vaak spelenderwijs patronen en structuren. Zoals Emma in het voorbeeld in stapjes van 2 ging tellen. Of dat kinderen ontdekken dat er altijd 5 vingers aan hun handje zitten en je zo sneller vingers kan tellen.
Een ander leuk voorbeeld zijn de vriendjes van 10, getallen die samen 10 zijn. Wanneer je weet dat 3 en 7 samen 10 zijn, dan zijn 7 en 3 ook samen 10.
Psst… Kan jouw kind wel wat oefening gebruiken bij het splitsen? In het blog ‘Oefenen met splitsen’ lees je waarom splitsen zo belangrijk is en vind je oefenbladen die gratis te downloaden zijn!
In groep 3 leren kinderen tellen tot ten minste 100. Eerst leren ze dat cijfer voor cijfer en daarna met sprongen van twee, vijf of tien op een getallenlijn. Ze leren om deze stapjes te tekenen om zo de stappen ook visueel te maken.
Sommetjes maken
Het tellen gaat geleidelijk over naar eenvoudige sommetjes. In groep 3 maken de kinderen kennis met de begrippen ‘erbij’ en ‘eraf’, ofwel ‘plus’ en ‘min’. Hoe leuk is het om te ontdekken dat je met cijfers ook echt dingen uit kan rekenen?
Als een kind ‘de vriendjes van 10’ (dus het splitsen van de 10) onder de knie heeft, kan hij er sommetjes mee maken. 4 erbij 6 is 10 of 10 eraf 6 is 4. En ineens is je kind aan het rekenen!
thuis aan de slag
Thuis kun je natuurlijk ook aan de slag met het oefenen van getallen, patronen en structuren, tellen aan de hand van sommetjes, oefenen met verkort tellen en het automatiseren van de telrij. Hieronder vind je bij deze vier onderwerpen leuke oefeningen!
1. Oefenen met de getallen, patronen en structuren
Laat getallen, patronen en structuren terugkomen op verschillende momenten:
– Bij het dekken van de tafel kun je samen met je kind bekijken hoeveel mensen er mee-eten en hoeveel borden, messen en vorken je nodig hebt.
– Wanneer je naar school wandelt samen met je kind kun je onderweg de auto’s, bomen of lantaarnpalen tellen. Maak stapjes van twee om handiger te tellen.
2. Tellen aan de hand van sommetjes met erbij of eraf
Met behulp van snoepjes kun je 1 eraf of 2 erbij oefenen en die snoepjes kun je natuurlijk lekker opeten.
3. Oefenen met verkort tellen
Oefen het tellen spelenderwijs en zet visueel materiaal in. Je denkt dan misschien direct aan een rekenrek, maar een pop-it honderdveld is ook erg leuk om te gebruiken!
Iedere rij bestaat uit 10 pop-its om in te drukken. Zo kun je eenvoudig de tientallen tellen of losse eenheden. Noem een getal (bijvoorbeeld 27) en laat je kind dit getal maken op de pop-it (2 hele rijen van 10 en 7 lossen).
4. Het automatiseren van de telrij
Automatiseren kun je heel goed oefenen met bewegen.
– Noem de telrij t/m 20 hardop terwijl je springt.
– Gooi een bal over terwijl je de vriendjes van 10 opnoemt.
Wil je meer weten over rekenen en bewegen? Lees dan mijn volgende blog!
verder lezen
Naast dit blog over tellen met kinderen in groep 3 vind je nog veel meer interessante blogs over rekenen op deze website. Benieuwd hoe je iets het beste uit kunt leggen? Of hoe je thuis met het rekenen aan de slag kunt gaan? Neem een kijkje bij het overzicht van alle blogs!
over sonja
Sonja woont met haar man, haar zoon Sven (2016) en dochter Emma (2018) in een klein dorpje in de polder, onder de rook van Rotterdam. Ze is afgestudeerd als juf en kinderpsycholoog. Ze heeft veel ervaring voor de klas en in de dyslexie- en dyscalculiezorg.
In haar vrije tijd is ze graag buiten bij haar dieren, leest en schrijft ze boeken, gaat ze graag op avontuur met haar kinderen en kan ze het niet laten om al haar lesideeën als juf thuis uit te proberen.
In haar blogs schrijft ze over hoe rekenen in het dagelijks leven met haar kinderen terugkomt. Ze koppelt hiermee de onderwijsdidactiek aan de thuissituatie. Hoe kun je als ouder thuis educatief aan de slag?
Je kunt Sonja op Instagram volgen via @mamajuffieson.
REKENVIDEO’S OVER tellen
Op deze website vind je meer dan 250 rekenvideo’s met uitleg. Natuurlijk zijn er ook lessen te vinden over tellen. Benieuwd naar deze lessen? Je vindt ze op de pagina van groep 3.
LES VAN ANNE OP YOUTUBE!
Ook op mijn YouTube-kanaal kan jouw kind met me rekenen! De onderstaande rekenles helpt bij het splitsen. Ik vind het leuk, als je op het ‘duimpje omhoog’ klikt!
