12 januari 2022
Je vingers gebruiken bij het oplossen van een som; op de basisschool wordt het de kinderen zo niet aangeleerd. Toch gebruiken sommige kinderen hun vingers als ze een som moeten maken. Waarom ze dat doen en hoe je het kan voorkomen? Je leest het in deze blog!
VINGERBEELDEN HERKENNEN
Het aangeven van hoeveelheden t/m 12 met je vingers en het herkennen van de vingerbeelden zijn leerdoelen voor kinderen in groep 2 van de basisschool. Het is dus goed als je merkt dat een kind (vanaf ongeveer 5 jaar) getallen op zijn vingers kan uitbeelden.
In groep 3 wordt gestart met rekenen. Sommige kinderen gaan nu over op het vingertellen. Dat is het oplossen van een plussom of minsom op je vingers. Bij de som 3 + 2 begin je met 3 vingers omhoog en daarna steek je nog eens 2 vingers omhoog. Nu kun je goed zien, dat je 5 vingers omhoog hebt gestoken en het antwoord op deze plussom 5 is.
HET VERSCHIL TUSSEN VINGERBEELDEN EN VINGERTELLEN
Voordat er verwarring ontstaat, wijd ik hier even een kopje aan. Een vingerbeeld is bijvoorbeeld 3 vingers in de lucht opsteken en weten dat het om 3 vingers gaat. Vingertellen is het oplossen van een som op je vingers. Daar heb ik onder het vorige kopje een voorbeeld van gegeven. All clear? 🙂
VINGERTELLEN IN GROEP 3
De meester of juf zal vingertellen niet aanmoedigen. Sterker nog, hij zal proberen te voorkomen dat een kind hiermee begint. Helaas lukt dat niet altijd. Sommige kinderen gaan hun vingers toch gebruiken. In groep 3 kan dat zijn bij het maken van kleine optelsommen (zoals 3 + 4) en kleine aftreksommen (zoals 8 – 6). Later in groep 3, als de sommen boven de 10 uitkomen kan het kind zijn vingers ook gebruiken bij het uitrekenen.
VINGERTELLEN IN GROEP 4
Ook in groep 4 kan het kind zijn vingers bij het maken van grotere optelsommen (zoals 45 + 3) en grotere aftreksommen (zoals 78 – 4) gebruiken. In dit geval gebruikt het kind zijn vingers om de eenheden aan te geven. Want tientallen met 2 handen laten zien, wordt lastig… 😉 Hij moet dan natuurlijk goed onthouden welk tiental er in de som staat. Dat wordt er niet makkelijker op.
WAAROM VINGERTELLEN HET LIEFST VOORKOMEN WORDT
Je ziet het al. Zodra de sommen over de 10 gaan of het antwoord boven de 10 uitkomt, heb je tekort vingers. Een kind kan hierdoor de kluts kwijtraken bij het uitrekenen van grotere sommen. Dit wil je natuurlijk voorkomen.
Wat nóg belangrijker is om te voorkomen (als je het mij vraagt), is het kwijtraken van het plezier in rekenen. Is het leuk om bij elke som je vingers te gebruiken om op het antwoord te komen? Echt niet! Het plezier in het rekenen verliezen ligt dan om de hoek. Dat moet voorkomen worden! We willen er toch allemaal voor zorgen, dat een kind met plezier en zelfvertrouwen blijft rekenen?
WAAROM VINGERTELLEN?
Waarom begint een kind met vingertellen? Dat heeft met twee dingen te maken.
Allereerst: het gebrek in het aanbod van rekenmaterialen. Als een kind geen fiches of kralenketting bij de hand heeft, gaat het op zoek naar ander ‘materiaal’. En welk ‘materiaal’ heb je altijd bij de HAND? (Dit vind ik humor.) Je vingers!
Dan is er nog iets belangrijkers, waardoor een kind begint met het uitrekenen van sommen op zijn vingers. Het kind is nog niet toe aan rekenen. Hij is nog niet toe aan het maken van plus- en minsommen.
Als je een kind hebt, dat sommen op zijn vingers uitrekent, schrik je hier misschien een beetje van. Dat is helemaal niet nodig. Er is wel wat werk aan de winkel om van het vingertellen af te komen.
In de blog ‘Rekenen: wanneer is een kind eraan toe?’ lees je wat een kind hoort te kunnen, voordat hij begint met rekenen en dus met het maken van plus-, min- en aanvulsommen. Door met de leerdoelen uit deze blog aan de slag te gaan, kun je ervoor zorgen dat hij niet met vingertellen begint.
HOE VOORKOM JE VINGERTELLEN?
Even een korte samenvatting. Je voorkomt vingertellen door…
… gebruik te maken van rekenmaterialen. Fiches, een kralenketting en uiteindelijk ook het rekenrek zorgen ervoor dat een kind gericht is op het materiaal en niet op zijn vingers.
… een kind te laten rekenen als hij eraan toe is.
REKENVIDEO VINGERBEELDEN
Op deze website vind je allerlei rekenlessen. Natuurlijk heb ik ook een les gefilmd over de vingerbeelden. Het herkennen van vingerbeelden is immers een leerdoel voor groep 2. Benieuwd naar deze les? Je vindt hem hier:
GROEP 3 LES 1 Vingerbeelden
joeeeetube!
Wist je dat ik mijn eigen YouTube-kanaal heb? Daar vind je een aantal van mijn rekenlessen! Klik hier voor de rekeninstructies op YouTube.
Op deze website vind je de rest van mijn video’s. Het zijn er inmiddels al meer dan 250! Ze volgen de landelijke leerlijn voor rekenen en sluiten op de rekenmethode, die de basisschool gebruikt, aan. Wil je dat je kind het plezier en zelfvertrouwen terugverdient? Meld je dan hier aan en begin gelijk met de eerste lessen!
Pssst… Bij iedere les hoort een werkblad. Je kind kan dus ook zelf aan de slag!
